Canary Wharf Crossrail Station is een prachtige nieuwe silhouet in Londen. Het is ontworpen door architecten Foster + Partners, is 315 meter lang en zes verdiepingen hoog en wordt weleens vergeleken met een schip dat aanmeert in een dok. Het gracieuze gebogen dak, gemaakt van 1414 houten balken en 564 stalen verbindingsstukken, is een technisch meesterwerk.
Canary Wharf Station is een van de negen nieuwe stations die gebouwd worden voor de nieuwe Oost-West spoorlijn in Londen (zie ‘Crossrail: een nieuw hoofdstuk in Londens transportnetwerk’). Het ligt in het Londense Noorddok tegenover West India Quay tramstation en vlakbij het bekende metrostation met dezelfde naam. Foster + Partners ontwierp een stationsgebouw met vier ondergrondse en twee bovengrondse verdiepingen met daarin een restaurant, een gemeenschapsvoorziening en een groot landschapspark er bovenop. Het station is afgewerkt met een 315 meter lang gebogen halfopen dak van laminaatliggers dat een elegante silhouet creëert en een prachtig uitzicht biedt over het dok, Canary Wharf en verder.
Het ontwerp en de bouw van het dak werd toevertrouwd aan de Oostenrijkse associatie Wiehag GmbH (experten in houten maatwerkconstructies) en Sele Austria GmbH (specialisten in membraanconstructies). “Ik denk dat onze oplossing het dichtst kwam bij wat de architecten voor ogen hadden,” zegt Daniel Nieberle, projectmanager voor Wiehag. “Foster + Partners wilde een zo slank mogelijke en ongecompliceerd lijkende elegante structuur van laminaatliggers. We ontwikkelden een slimme oplossing met een vakwerk van rechte liggers met membraankussens ertussenin. We hadden veel besprekingen met Seele Austria om het voorstel te verfijnen en om zeker te zijn dat we de opgelegde strikte toleranties konden respecteren. We toonden ook aan dat het gebruik van rechte liggers zou zorgen voor een helderdere, meer glooiende en elegantere vorm dan wanneer we gebogen liggers zouden maken. Dat gaf voor de architecten de doorslag om de opdracht aan ons te geven.”
Door het gebruik van rechte liggers moesten de noodzakelijke stalen verbindingsstukken in onregelmatige vormen gemaakt worden om een mooi gebogen dak te maken. “Op deze manier verschoven we de moeilijkheden naar de staalconstructeur,” zegt Nieberle. “We hadden 564 stalen stukken nodig, waarvan de meeste niet minder dan zes schuin toelopende houten liggers moesten verbinden. We moesten ook twee lange, in 3D gebogen stalen eindprofielen laten maken, plus bijkomende profielen voor de dakopeningen. De toleranties waren erg klein, niet meer dan 1,5 millimeter. We moesten dus een erg betrouwbare partner vinden voor dit werk, een staalconstructeur met bewezen expertise in dergelijke complexe vraagstukken, en bovendien eentje die zo’n grote hoeveelheid maatwerk kan realiseren in slechts acht maanden tijd. We waren erg blij dat we TCS tegenkwamen en kennis maakten met hun precisiewerk voor projecten zoals het 360°-podium voor U2 en het Londense Stratford DLR Station.”
We hadden een staalconstructeur nodig met bewezen expertise in complexe constructies en met voldoende capaciteit voor een groot volume maatwerk van hoge precisie.”
De overlegrondes tussen de verschillende betrokken partijen waren erg intens. “We hebben uren en uren besteed aan videoconferenties met TCS en Foster + Partners om elk kleinste detail te engineeren,” bevestigt Daniel Nieberle. “De architecten stonden erop om de afmetingen en plaats van elke bout en opening te bespreken en ook de exacte afmetingen van elke boog, om zeker te zijn dat constructieve elementen geen afbreuk zouden doen aan de elegantie van het ontwerp. We deelden en annoteerden CAD-tekeningen. De stabiliteits- en lasingenieurs van TCS hebben onze detailontwerpen zorgvuldig geverifieerd en doorgerekend – soms met behulp van eindige elementenmodellen – en suggereerden verschillende detailaanpassingen.
Het ingenieursoverleg resulteerde in niet minder dan 300 stalen verbindingsstukken met verschillende geometrie, allemaal met een onregelmatige vorm. “TCS heeft elk van die stukken met uiterste precisie gefabriceerd,” besluit Nieberle. “Ze gingen even precies te werk bij het maken van de 3D eindprofielen. En ik kan getuigen dat hun werk uitstekend was. In maart hebben we het dak afgewerkt en daarbij werd geen enkele tolerantie overschreden. De leverancier van de membraankussens Seele Austria heeft dat ook bevestigd: alles paste perfect samen. Dat was best wel verbazingwekkend, moet ik zeggen.”
Crossrail hoort tot de belangrijkste infrastructuurprojecten die ooit in het Verenigd Koninkrijk zijn uitgevoerd en is een van de grootste projecten in Europa vandaag. Het is een nieuwe spoorlijn van 100 kilometer die Maidenhead en Heathrow in West-Londen verbindt met Shenfield en Abbey Wood in het oosten van de stad. Het centrale gedeelte is het moeilijkste om te bouwen maar ook het meest spectaculaire omdat het onder het centrum van Londen gaat via 21 kilometer nieuwe tweelingtunnels. In dat centrale deel worden ook negen nieuwe Crossrail stations gebouwd, daarvan is Canary Wharf een van de grootste.
Crossrail zal de treincapaciteit in Londen verhogen met 10%. De treinen kunnen 1500 mensen vervoeren, bijna het dubbele van de huidige metrostellen.
Meer informatie op www.crossrail.co.uk
